Köye Yerleşmek İsteyen Dostlara

Sosyal Medyada gördüğüm. “ Köye Yerleşmek İsteyenleri Bekleyen Gerçekler” başlıklı bir yazı birçok kişi gibi benimde ilgimi çekti, Zira benzer düşüncelerle 65 yıl yaşadığım İstanbul gibi bir şehri hayalini kurduğum köy yaşamı özlemine kavuşma arzusu ile koşa koşa geldiğim yerleşkede sancılar çekmiyorum demek doğru olmaz.

Şehir yaşamında Deprem, Trafik, Stres, Güvenlik sorunları, Ulaşım, iş hayatı birçok insanı bezdirir. Nitekim bu sebeple köylere yerleşmek isteyen çok kişi var. Yalnız istemek gayet insani ancak başa gelecekleri önceden kestirmek tecrübe ister.

Okuduklarımdan da esinlenerek kendi yaşam şeklimi de ekleyerek bilgi ve tecrübelerimi paylaşmak istedim.

Köye Yerleşmeden önce bilmeniz gereken bazı zorluklar var.

Altyapı Sorunları

Şehirde musluğu açtığında akan su, düğmeye bastığında gelen elektrik ve her köşede çekebilen internet... Köyde bunların hiçbiri garanti değil. Demiş alıntı yaptığım yazıda. Ben bulunduğum yer itibariyle geldiğimde bunların hiçbiri yoktu. Birçoğunu temin ettim ancak internetim hala yok.

Tarım Gerçekten Zor

Kendi sebzeni yetiştirip doğal yaşamak kulağa romantik geliyor ama tarım, göründüğünden çok daha emek ve bilgi istiyor.

Toprakla uğraşmak; güneşin altında saatlerce çalışmak, doğru zamanı kollamak, hastalıklarla mücadele etmek ve sürekli bakım demektir. Bir tohumun fideye, bir fidenin mahsule dönüşmesi zaman alır. Ve bu süreç sabır, deneyim ve fiziksel güç ister. Allahtan eşim bu konularda uzman olduğu için tarım problemini nispeten çözmüş durumdayız.

Bilgi ve Deneyim Eksikliği

Eğer şehirde doğup büyüyen birisi iseniz ve hiç tarım/hayvancılık deneyiminiz yoksa köyde işler gözünüzü korkutabilir.

İnek nasıl sağılır, hangi ayda hangi sebze ekilir, ağaç budama nasıl yapılır, ilaçlama nedir? Bunları öğrenmeden köye yerleşmek, bir restorana sıfır tecrübeyle şef olarak başlamaya benzer. Büyük risk. Canlı hayvan ile uğraşmak yarı açık cezaevinde yaşamak gibi. Bir kedi, bir köpek bile besliyorsanız birkaç günlüğüne de olsa onları bırakamazsınız.

Sağlık ve Eğitim Erişimi

Bazı köylerde en yakın sağlık ocağı bile uzakta olabilir. Acil bir durumda ambulansın ulaşması zaman alabilir. İlköğretim köylerden kaldırıldığı için hizmet taşımalı sistemle mümkün. Benim yaşadığım köyde okul yok, Sağlık Ocağı Yok. Haftada bir gün sağlık ocağından bir doktor gelir, ilaçlarımızı yazar onunla idare ederiz.

Ulaşım Sıkıntıları

Toplu taşıma neredeyse yok denecek kadar azdır. Bir market alışverişi için bile epey bir yol gitmek gerekebilir.

Köyde araba temel ihtiyaçtır. Eğer aracın yoksa yağmurda, karda, çamurda temel ihtiyaçlarını bile karşılamak zorlaşır. Yaşadığım köy ilçeye 6-7 km mesafede olup her saat başı ring hizmeti veriyor. Bu alandaki ihtiyacımızı böylece karşılamış oluyoruz.

Sosyal Uyum ve Mahalle Kültürü

Köylerde herkes birbirini tanır, ilişkiler samimidir ama aynı zamanda gözlem altındasındır.

Yanlış bir davranışın ya da söylediklerin, köyde uzun süre konuşulabilir. İnsan ilişkilerinde dikkatli ve uyumlu olmak gerekir. Ben Apsua Kültürünün yüzde 99 hakim olduğunu zannettiğim bir köye yerleştim. 240 Hanede 241 insanın yaşadığı (özellikle yazın) bir yerleşke olan köyde pandömi süresinde edinilen izole hayat pandömi sonrasında yerleşik hale geldi. Kimse balkonundan hatta camından bile kafasını uzatmıyor. Beş yıldır ikamet ettiğim evime birkaç özel insan dışında hoş geldin diyen olmadı. Ve anladım ki ne kadar akraba da olsan, ne kadar tanışıyor da olsan dışarıdan gelen biri olarak “her zaman yabancısın”

Ekonomik Gerçekler ve Gelir Problemi

Köyde yaşamak ucuz sanılır ama gerçek pek öyle değildir. Düzenli gelir kaynağın yoksa geçinmek zordur. Hele etnisiteye dayanan bir yerleşkede isen hepten zordur. Günde 2-3 cenazeye, düğün sezonunda haftada 4-5 düğüne gidebilmek ciddi masraf gerektirir. Günümüz şartlarında maaşınızın dışında ek bir geliriniz yoksa başınız yere düşer.

Tarım ya da hayvancılık gibi işler zaman alır, yatırım gerektirir ve ilk yıllarda ciddi gelir sağlamayabilir. Ürettiğini pazarlamak ise ayrı bir emek ister. Bu işleri ek gelir olarak değil, geçim kaynağı olarak yapacaksan çok iyi bir planlama ister. Yaş faktörü de önemlidir. Bugün köylerde yaşayanların yaş ortalaması 60 ların üzerindedir.

Ev Sahibi Olmak ve Tamirat Derdi

Köy evleri genelde eski ve bakım ister. Dışarıdan bakıldığında güzel görünen taş bir ev, içinde rutubet, izolasyon, kırık dökük tesisatla dolu olabilir.

Ev yenilemek veya yeni bir ev inşa etmek sanıldığından daha pahalıya mal olur. Ayrıca ustaya ulaşmak, malzeme tedariki gibi konular da şehirdeki kadar hızlı işlemeyebilir.

Yaşadığım köyde evlerin yüzde 99 u yeni. Zannedersiniz ki bir sahil kasabasındasınız.

Yalnızlık ve Ruhsal Zorluklar

Başta sakinlik huzur verir. Kuş sesiyle uyanmak, doğa yürüyüşleri, kalabalıktan uzak olmak mükemmel hissettirebilir. Ama uzun vadede yalnızlık duygusu, özellikle sosyal çevresi geniş şehir insanı için zorlayıcı olabilir. Sosyal ortamın, etkinliklerin, arkadaşlarla buluşmanın yerini köyde başka şeyler almaz. Kimi zaman “sessizlik” fazla gelebilir.

Eşimle beraber bu sıkıntıyı çok çekiyoruz. Aramızda uzlaşarak daha çok fedakârlık yaparak birimiz kendini birkaç gün ile bir ay arasında bir zaman dilimini evimizden uzakta geçiriyoruz. Birlikte zaman geçirmek ancak köyde mümkün. Evde hayvan olduğu için onları yalnızlığa terk edemiyoruz.

Bürokratik Engeller ve Resmi İşlemler

Köyde bir ahır mı yapmak istedin? Yeni bir tarla mı almak istiyorsun? Her adımda ruhsat, izin, belge işleri karşına çıkabilir.Tarım destekleri almak, devlet yardımlarına başvurmak gibi konularda resmi prosedürler karmaşık olabilir. Bu konular zaman ve sabır ister. Bürokrasi, köyde de senin peşini bırakmaz.

Köyde yaşamak hayal değil. Ama gerçekçi bir planın, sabrın ve öğrenmeye açık bir zihnin yoksa bu hayal kısa sürede bir yüke dönüşebilir.

Köy hayatı; üretmek, doğayla yaşamak, sadeleşmek isteyenler için harika bir fırsat olabilir. Ancak köye "kaçmak" değil, bilinçli bir şekilde "göç etmek" gerekir.

Ben göç ettim. Eşim olmaza bir gün durmam.

Özen Sanbay Atsanba